Aansluiting OGO
Geef je ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO) of wil je hier eens van proeven? Op deze pagina vind je suggesties en aanvullingen vanuit het materiaal van Smaaklessen voor OGO-(sub)thema’s en activiteiten. Als leerkracht diep je het thema zelf verder uit!
Ontwikkelingsgericht onderwijs & Smaaklessen
Het uitgangspunt binnen OGO is dat leren zinvol en betekenisvol wordt wanneer er een link is met een relevante sociaal-culturele praktijk. De activiteiten hierbij zijn herkenbaar, dragen echte kwesties in zich en nodigen uit tot spel en onderzoek. Leerlingen gaan hierbinnen deelnemen aan actuele thema’s. Wil je meer weten over ontwikkelingsgericht onderwijs? Bekijk dan eens de volgende bronnen:
- Van Oers, B. (2003). Signatuur van Ontwikkelingsgericht onderwijs. In: Zone, 2 (3), 11-15
- Didactief Special OGO
- Academie voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs
of kijk op de site van de organisatie die zich bezig houdt met de ontwikkeling, implementatie en nascholing van OGO, de Activiteit.
De volgende thema’s voor de onder- en bovenbouw zijn uitgewerkt:
| Thema's onderbouw | Thema's bovenbouw |
|---|---|
| Wat groeit er in jouw moestuin? | Het gezonde restaurant |
| Wie maakt jouw boterham? | De proeverij |
| Van koe tot koelkast | De Keuringsdienst van waarde |
| De jamfabriek | Van grond tot mond |
| Ga je mee uiteten? | Onze wereldmarkt |
| Op bezoek bij de diëtist | Het restaurant tegen verspilling |
| Het restaurant van de toekomst |
Wat groeit er in jouw moestuin?
Startactiviteiten
- Neem verschillende zaadjes mee en laat de leerlingen tijdens een kringgesprek zien wat je hebt meegenomen. Wat weten we al? Wat zien we?
- Maak met elkaar een plantenwand (of boek) met tekeningen, foto’s en gedroogde bladeren/bloemen.
- Zet wat bakjes in de klas en plant de zaadjes die je hebt besproken.
- Neem verschillende soorten groenten mee en laat de leerlingen tijdens een kringgesprek zien wat je hebt meegenomen.
- Begin een eigen moestuin: start met het startklaar maken van de grond. Plant zaadjes in de moestuin en kijk regelmatig hoe het met de plantjes gaat. Ook kunnen er groenteplantjes gepoot worden (radijs, sla en tomaten geven snel resultaat!).
- Organiseer een speurtocht in de buurt, waarbij jullie op zoek gaan naar fruitbomen/struiken. Leerlingen kunnen bijhouden wat ze gezien hebben. Klik hier voor een voorbeeld.
- Hier kun je ook de Wildplukwijzer App voor gebruiken, die alle openbare fruitbomen en -struiken, notenbomen en verdwaalde komkommerplanten bij jou om de hoek en in de rest van Nederland in kaart heeft gebracht.
- Bezoek een plaatselijke fruitteler, volkstuin of kas.
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk: de moestuin
- Onderzoek hoe je een moestuin maakt. Hoe moet je eigenlijk zaaien? Welke planten kunnen er in een moestuin? Hoe verzorg je planten?
- Gebruik boeken, teksten, filmpjes of Onze schooltuin.
- Houdt bij hoe de plantjes in de moestuin groeien. Klik hier voor een voorbeeld. - Laat het filmpje zien van Smaaklessen, waarin de tuinvrouw aangeeft hulp nodig te hebben bij haar moestuin! Deze les is onderdeel van de Smaakmissie Moestuin, waarbij de tuinvrouw leerlingen opdrachten geeft over het onderhouden van een moestuin.
-Vraag gratis moestuinzaadjes aan via Smaaklessen (actie start vaak in februari)
Acties en presentaties
- ‘Open’ de schoolmoestuin voor ouders en laat leerlingen hun ouders rondleiden door de tuin en vertellen wat ze gedaan hebben.
- Laat de leerlingen een recept maken met producten die ze in hun moestuin hebben laten groeien.
Wie maakt jouw boterham?
Startactiviteiten
- Vraag de leerlingen om hun pauzehapje en/of lunchpakketje te pakken. Vertel dat we eens gaan kijken wat voor brood (of broodvervangers) we bij ons hebben.
- Neem verschillende soorten brood (en broodvervangers) bijv. bruin en wit, turks brood, pitabrood, brood met zaadjes erin, stevig, zacht, etc. mee en laat de leerlingen proeven.
- Laat het filmpje zien van Smaaklessen, waar de molenaar aangeeft meer te willen weten over brood!
- Ga op excursie naar een bakkerij of molen.
- Tip: zoek hier
- Bedenk wat je gaat vragen!
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
de bakkerij
-Onderzoek hoe je brood maakt.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Kijk bijvoorbeeld dit filmpje.
- Nodig een bakker of molenaar uit in de klas die antwoord kan geven op de vragen van leerlingen.
- Maak een bakkerij spel-hoek. Hier kunnen leerlingen:
- Een collage maken van producten die in de bakkerij verkocht zouden kunnen worden. Is er bijvoorbeeld iets in de aanbieding deze week in onze bakkerij?
- Zelf spelmaterialen maken, zoals verschillende baksels (echt of nepdeeg), etalagemateriaal, kleding, etc.
- Echte of neppe brood-baksels verkopen.
- Wanneer er onderzoek gedaan wordt naar het verschil tussen bruin en wit brood:
- Lees en maak een eigen brood recept
- Bak verschillende soorten brood
- Laat d.m.v. een proefje met een zeef met bloem en volkoren meel zien wat het verschil is tussen wit en bruin brood.
Acties en presentaties
- Bak met de leerlingen (verschillende soorten) brood. Laat de leerlingen hun zelfgebakken brood verkopen aan hun ouders in de eigen gemaakte bakkerij-spelhoek in de klas.
Van koe tot koelkast
Startactiviteiten
- Start een kringgesprek met foto’s en/of praatplaten van de boerderij. Wat herken je? Wat weet je? Wat vraag je je af?
- Vraag de leerlingen hun pauzehapje en/of lunchpakketje te pakken. Kijk samen naar welk eten en drinken dat ze bij zich hebben, van melk(vervangers) wordt gemaakt.
- Neem verschillende melkproducten en melkvervangers mee en laat de leerlingen de producten proeven.
- Ga op excursie naar een boerderij, bijvoorbeeld via GroenGelinkt, BoerderijEducatie Nederland en Boerderijzuivel.
- Bedenk wat je gaat vragen!
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
de boerderijwinkel
- Onderzoek hoe melk en andere zuivelproducten gemaakt worden.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Klik hier voor een filmpje over de melkfabriek.
- Maak je eigen zuivelproduct (boter is gemakkelijk te maken in de klas!).
- Leerlingen kunnen in groepjes specifiek onderzoek doen naar de verschillende boerderij dieren.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Laat de leerlingen enkele boerderijdieren tekenen of schilderen.
- Nodig een boer uit in de klas die antwoord kan geven op de vragen van de leerlingen.
- Maak een boerderijwinkel spel-hoek. Hier kunnen leerlingen:
- Een collage maken van producten die in de hier verkocht zouden kunnen worden. Is er bijvoorbeeld iets in de aanbieding deze week in onze winkel?
- Zelf spelmaterialen maken, zoals boter (gemakkelijk), etalagemateriaal, kleding, etc.
- Producten verkopen.
- Onderzoek waarom melk gezond is.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Maak een reclamebord waarop staat hoe gezond zuivel is. Dit kan in de boerderijwinkel spelhoek staan.
- Onderzoek het verschil tussen biologisch/niet biologische zuivelproducten.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
Acties en presentaties
- Organiseer een proeverij van gerechtjes met (zuivel) producten van de boerderij. Ook kunnen de leerlingen aan hun ouders laten zien wat ze geleerd hebben.
- Maak een boerderijwinkel en laat leerlingen boerderijproducten verkopen.
De jamfabriek
Startactiviteiten
- Begin een kringgesprek over fruit en laat bijvoorbeeld verschillende stuks zien. Wat kunnen we hiermee doen?
- Laat de leerlingen onbewerkte en bewerkte producten zien (bijvoorbeeld fruit en jam). Hoe maak je dit?
- Ga langs bij de supermarkt en kijk welke soorten jam er zijn, welke soorten fruit je hiervoor kunt gebruiken. Je kunt ook het etiket lezen. Wat zit er eigenlijk in jam?
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
de jamfabriek
- Doe onderzoek naar hoe jam gemaakt wordt. Waar begint dit mee? Wat gebeurt er dan met de producten? Hoe komt het bij je thuis terecht?
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes
- Maak je eigen jamfabriek spel-hoek. Laat de kinderen:
- Zelf spelmaterialen maken, zoals etalagemateriaal, etiketten voor op de jampotten, kleding, etc.
- Hun eigen jam maken. Voor de bereidingswijze van jam: zie bijvoorbeeld dit recept.
- Jam verkopen
- Laat de leerlingen een productieketen kleuren en in verschillende groepjes de delen van de keten naspelen (boerderij, fabriek, supermarkt).
Acties en presentaties
- Laat de leerlingen hun eigen jam koken en verkopen aan ouders in hun eigen jamfabriek-spelhoek.
Ga je mee uit eten?
Startactiviteiten
- Maak een klein gerechtje klaar voor de klas en verwelkom de leerlingen als gastheer/gastvrouw. Dek een tafel in de kring en proef samen het gerecht. Het gesprek zal al snel gaan over uiteten gaan, waar je dat kunt doen, wie er werken in een restaurant, wat zij allemaal doen. En wat staat er bijvoorbeeld op het menu van een restaurant?
- Bezoek een restaurant in de buurt.
- Bedenk wat je gaat vragen!
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
het restaurant
- Er kan onderzoek gedaan worden naar hoe je eigenlijk proeft! En wat is de rol van zintuigen hierbij?
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Doe de volgende proefjes:
- Blind proeven: blinddoek de leerlingen en voer hen bijvoorbeeld verschillende stukken fruit. Kunnen zij nu zonder te zien nog zeggen wat zij proeven? Is het moeilijker om iets te proeven zonder te zien? En wat gebeurt er als je proeft zonder je neus?
- Zet een bakje rode appelmoes neer. Vertel de leerlingen dat dit appelmoes is. Lijkt het ze lekker? Wie durft te proeven!
- Neem een stel producten mee en laat de leerlingen rangschikken op basis van hoe zuur of zoet deze zijn.
- Onderzoek wat er allemaal in een restaurant is. Wat staat er bijvoorbeeld op een menukaart? En wat doet een kok?
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Nodig een kok uit in de klas die antwoord kan geven op de vragen
- Ontwerp en maak de diverse materialen voor het smaakrestaurant, zoals: menukaarten, materialen voor de inrichting, tafelkleden, kunst aan de muur, koksmuts, schort, etc.
Acties en presentaties
- Start een restaurant in de klas, (waarbij er ‘echte’ gemaakte materialen zijn, zoals een menukaart) waar de leerlingen iets klaarmaken wat ze hebben onderzocht en de ouders komen eten. - Nodig een kok uit in de klas waarmee jullie samen een gerecht kunnen bereiden en presenteren aan de ouders.
Op bezoek bij de diëtist
Startactiviteiten
- Start een kringgesprek met een praatplaat van het lichaam en vraag of de leerlingen weten hoe eten door je lichaam gaat.
- Neem een nepdrol mee (of maak deze zelf) en vraag of de leerlingen weten hoe eten uiteindelijk veranderd in deze drol!
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
spreekkamer van de diëtist
- Ontwerp met de leerlingen een folder/folders over gezond eten en een gezond lichaam voor in de spreekkamer van de diëtist. Er kan (in kleine groepjes) onderzoek gedaan worden naar welk eten goed voor je lichaam is.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Bijvoorbeeld dit filmpje over de spijsvertering.
- Of deze van Huisje Boompje Beestje.
- Nodig een diëtist uit in de klas of bel een diëtist.
- Ontwerp en maak de diverse materialen voor in de spreekkamer, zoals een wand met afbeeldingen van de verschillende onderdelen van je spijsvertering, met leuke feitjes voor elk onderdeel.
- Tijdens het onderzoek zou je de volgende proefjes over vezels kunnen doen:
- Pel een sinaasappel en verdeel deze in partjes. Ieder partje heeft zijn eigen doorschijnende vliesje. Peuter dit vliesje eraf en kijk naar het kale partje. Je ziet tussen het vruchtvlees allemaal lijntjes lopen. Wat zijn die vliesjes en lijntjes?
- Laat d.m.v. een proefje met een zeef met bloem en volkoren meel zien wat het verschil is tussen wit en bruin brood en leg uit waarom je brood nodig hebt.
- Je kunt een gezonde lunch samen bereiden (bijvoorbeeld met bruin brood voor de vezels en groente en fruit voor de vitamines!).
Acties en presentaties
- Laat ouders in de spreekkamer plaatsnemen en laat de folder(s) zien. Ook kunnen de leerlingen een gezond gerechtje aanbieden.
- Vertel de leerlingen dat je boodschappen hebt gedaan in de supermarkt en dat jullie gaan kijken aan welke voedingsmiddelen je lijf wel of niet iets aan heeft. Leg twee manden neer. In één mand komen alle voedingsmiddelen waar je lijf iets aan heeft. In de andere mand komen de voedingsmiddelen waar je lijf niets aan heeft maar die je af en toe als extra neemt. Laat steeds een leerling iets uit de mand pakken. Klik hier voor meer uitleg.
Het gezonde restaurant
Startactiviteiten
- Print de Schijf van Vijf uit, leg neer in een kring en vraag bijvoorbeeld: Waar staat die ook alweer voor? Laat leerlingen producten meenemen en bij het juiste vak neerleggen.
- Leg elke ‘schijf van de Schijf van Vijf’ op een aparte tafel. Brainstorm in groepjes wat er bij welk vak zou horen.
- Ga langs bij een supermarkt en kijk waar je welke producten kunt vinden. Probeer zoveel mogelijk verschillende producten te vinden voor elk vak!
- Bereid enkele gezonde en ongezonde snacks voor en presenteer deze aan de kinderen.
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
het restaurant
- Er kan onderzoek gedaan worden naar elke ‘schijf’ van de Schijf van Vijf:
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Nodig een diëtist uit in de klas of bel een diëtist.
- Hoeveel heb je bijvoorbeeld nodig van elke schijf? Test het hier!
- Bij ieder vak is er ook een klein proefje van Smaaklessen die je kunt doen:
- Groente en fruit (Vitamine C proef)
- Smeer en bereidingsvetten (Zichtbaarheid vet proef
- Vis, peulvruchten, vlees, ei,Verschil gehak vega-gehaktbal en gewone gehaktbal proef
- Brood, graanproducten en aardappelen (Vezels in brood proef
- Dranken (Vochtinnameproef en suikerproef)
- Er kan ook onderzoek gedaan worden naar wat een gezonde snack is en hoe je die maakt (per Schijf).
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes
- Laat de leerlingen bijvoorbeeld het ‘ideale menu samenstellen’, waarbij verschillende groepjes samenwerken met de juiste aanbevelingen per vak van de Schijf van Vijf.
- Kook deze gerechtjes.
- Maak materialen voor in het restaurant, zoals een menukaart, kleding en aankleding.
- Maak je eigen ideale Schijf van Vijf. Wat zou je bijvoorbeeld verbeteren? Hoe zou die eruit zien? Voor welke doelgroep is deze nieuwe Schijf?
Acties en presentaties
- Kook het ‘ideale menu’ (van de Schijf van vijf) in je eigen gezonde restaurant en presenteer dit samen met de onderzoeksresultaten aan ouders.
- De recepten van het ideale menu kunnen gebundeld worden in een gezond kookboek.
- Toets je kennis! Er is voor iedere Schijf van Vijf een quiz te vinden bij Smaaklessen:
De proeverij
Startactiviteiten
- Organiseer een proefjes-circuit, waar elk zintuig wordt beproefd.
- Breng een bezoek aan het Jeudlab van Universiteitsmuseum Utrecht. Hier kun je experimenten doen die te maken hebben met zintuigen.
- Laat de leerlingen enkele bedorven producten zien (beschimmelde boterham, zure melk en een rotte vrucht) Praat hier met hen over. Laat de leerlingen zelf ook kijken, ruiken en voelen!
- Blinddoek de leerlingen en voer hen producten met verschillende smaken (zoet, zuur, zout, etc). Kunnen zij nu zonder te zien nog zeggen wat ze proeven? Is het moeilijker om iets te proeven zonder te zien? En wat gebeurt er als je proeft zonder je neus?
- Zet twee bakjes met yoghurt klaar. Laat het eerste bakje wit. Voeg aan het tweede bakje een klein beetje rode kleurstof toe. Laat dit niet aan de leerlingen zien. Laat alle leerlingen naar voren te komen voor het volgende proefje. Laat ze naar de yoghurt kijken en voorspellen waar beide soorten yoghurt naar zullen smaken. Laat ze vervolgens beide soorten proeven. Kloppen hun voorspellingen? Dachten ze dat de rode yoghurt naar aardbei zou smaken? Waarom?
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
de proeverij
- Laat de leerlingen onderzoek doen naar zintuigen. In groepjes kunnen de leerlingen elk 1 zintuig onder hun hoede nemen en onderzoeken hoe dit zintuig werkt en hoe dit zintuig invloed heeft op smaak.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes
- Welke zintuigen helpen je te proeven?En welke zintuigen zorgen er allemaal voor dat je van een maaltijd kunt genieten?
- Zie dit filmpje over zintuigen.
- Ook staan op Schooltv filmpjes van elk zintuig (Zicht, Gehoor, SmaakGeurTast
- Neem een stel producten mee en laat de leerlingen rangschikken hoe zuur of zoet deze zijn.
- Doe een proefje met specerijen.
Acties en presentaties
- Organiseer een proeverij met een presentatie over de verschillende smaken en zintuigen. Hierbij kunnen ook de ouders uitgenodigd worden.
De keuringsdienst van waarde
Startactiviteiten
- Laat de leerlingen in groepjes een filmpje van de Keuringsdienst van waarde uitkiezen en laat ze aan de rest van de klas kort presenteren wat ze gezien hebben.
- Laat de leerlingen etiketten lezen. Klik hier voor een voorbeeld en vraagsuggesties van Smaaklessen.
- Laat een filmpje zien van een bewerkt product, bijvoorbeeld de surimistick.
- Hierna kan er onderzoek gedaan worden na hoe bewerkte producten gemaakt worden! Denk bijvoorbeeld ook aan hazelnootpasta, broodsalades, frikadel of kabeljauw.
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
de Keuringsdienst van Waarde
- Leerlingen kunnen onderzoek doen naar:
✳ Verschil biologisch/niet biologisch.
- Laat de leerlingen bijvoorbeeld het verschil proeven tussen scharreleiederen en biologische eieren. Klik hier voor een voorbeeld.
- Laat de leerlingen debatteren over een stelling omrent dit onderwerp. Voor een uitleg over een debat, klik hier.
✳ De prijs van een product van de grond tot aan de supermarkt.
✳ Verschillende keurmerken, bijvoorbeeld dierenwelzijn keurmerken of biologische keurmerken.
- Zoek welke keurmerken er bestaan inde supermarkt of maak hier een thuisopdracht van.
✳ Fair trade.
- Laat de leerlingen het verschil proeven tussen Fair trade en gewone chocola.
✳ Kleur-, geur- en smaakstoffen, emulgatoren, verdikkingsmiddelen en antioxidanten. Voor proefjes hierover,klik hier.
- Gebruik voor de onderzoeken boeken, teksten en filmpjes.
- Laat de leerlingen producenten, fabrieken of andere bedrijven bellen.
Acties en presentaties
- Maak een aflevering net zoals de Keuringsdienst van waarde, waar leerlingen hun onderzoek naar producten presenteren (bijvoorbeeld in de vorm van een vlog).
- Laat de leerlingen zelf de onderzochte producten namaken (koken in de klas).
- Laat de leerlingen een reclame campagne maken over hun eigen keurmerk of het keurmerk waar ze onderzoek naar gedaan hebben.
Van grond tot mond
Startactiviteiten
- Neem verschillende bewerkte producten mee. Vraag bijvoorbeeld: Welke weg heeft dit product afgelegd? Je kunt ook vragen of de leerlingen zelf een bewerkt product meenemen (zoals een appeltaart, tomatenketchup, chips)
- ‘Pop’ mais tot popcorn (in een pan of magnetron) en laat zo zien dat er heel veel manieren zijn om eten te bewerken.
- Bezoek een fabriek.
- bezoek aan een fabriek niet mogelijk zijn, kijk dan eens bij de VR Experience Hier
- Ga op excursie naar een boerderij, bijvoorbeeld via GroenGelinkt, BoerderijEducatie Nederland en Boerderijzuivel.
- Bedenk wat je gaat vragen!
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk: de productieketen
- Onderzoek de productieketen van bijvoorbeeld een linzenburgerfabriek of chocolaterie.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes
- Leerlingen kunnen ook hun eigen product ontwerpen. Vragen die hierbij opkomen zouden kunnen zijn: Waar halen ze de ingrediënten vandaan? Hoe en waar moet het gekweekt en verwerkt worden? Hoe komt het bij de supermarkt?
- Als er onderzoek gedaan wordt naar cacao, laat een chocoladereep zien. Een van de vragen zou kunnen zijn: Waar komt cacao vandaan? Zoek deze op de wereldkaart en plak op die plekken post-its of prik er punaises in.
- Indien van toepassing, laat de leerlingen hun eigen groente en fruit kweken die ze nodig hebben in hun productieproces
- Teken de productieketen na.
- Kook je eigen onderzochte product!
Acties en presentaties
- Laat de leerlingen hun eigen onderzochte of bedachte product en productieketen op kleine schaal nabouwen in de klas en presenteren. Hier kan ook een poster bij gemaakt worden waar de leerlingen die keten op hebben getekend. Ook kunnen ze het product zelf koken, indien mogelijk.
Onze wereldmarkt
Startactiviteiten
- Organiseer een circuit met verschillende groepjes. Elk groepje proeft om de beurt een gerechtje of product (olijf, dadels) uit een werelddeel. Laat de leerlingen bedenken waar het vandaan komt.
- Organiseer een proeverij met onbekende vruchten (zoals de stinkende doerianvruicht) of andere producten (hummus).
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk:
de internationale voedselmarkt
- De leerlingen kunnen onderzoek doen naar:
✳ Wat eten ze in verschillende landen?
✳ Wat eten ze bij verschillende religieuze feesten?
✳ Welke soorten specerijen en kruiden gebruiken ze in verschillen landen?
- leerlingen leren hoe specerijen en kruiden heten en waar deze gebruikt worden.
✳ Waarom mensen bijvoorbeeld weinig zuivel eten in Azië?
✳ Verschillen in smaak, producten en gerechten per cultuur.
- Gebruik voor het onderzoek boeken, teksten en filmpjes.
Acties en presentaties
- Organiseer een wereldmarkt.
- presenteren dit.
- die passen bij verschillende culturele feesten maken en presenteren deze.
- Maak een receptenboek met thema’s over de hele wereld.
Het restaurant tegen verspilling
Startactiviteiten
- Ga langs bij een kok die iets doet met verspilling, een voedselbos, of een bedrijf dat bijvoorbeeld plastic verwerkt naar nieuwe producten.
- Laat de leerlingen bedenken wat ze gaan vragen.
- Vraag de leerlingen een dag lang al het eten dat weggegooid wordt te verzamelen in een plastic tas in de klas. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Het gaat hier om alles wat je normaal gesproken nog had kunnen eten: bedorven eten, restjes, appelschillen, oud brood enzovoort. Weeg de totale hoeveelheid daarna op de weegschaal. Vraag de leerlingen wat ze hiervan vinden. Vragen die zouden kunnen opkomen zijn: Hoeveel gooien we op één dag gemiddeld per persoon dan weg? Wat kunnen we hieraan doen? Waarom gooien mensen eten weg dat je nog gewoon kunt eten? Wat gebeurt er met weggegooid eten?
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk: een restaurant tegen verspilling
- Leerlingen kunnen onderzoek doen naar:
✳ Hoe voorkom je voedselverspilling?
✳ Waarom bederft iets?
✳ Wat kun je met restjes voedsel doen?
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Zie bijvoorbeeld dit filmpje over voedselverspilling.
- Gebaseerd op de onderzoeken kan er bijvoorbeeld een poster gemaakt worden met tips over voedselverspilling.
- Laat de leerlingen elkaar interviewen over voedselverspilling, voedsel bewaren en of zij recepten hebben met restjes voedsel. Zie deel 3 van dit voorbeeld van Smaaklessen.
- Verzin een manier om op school groen afval te verzamelen en maak een composthoop.- Kijk zelf wat er gebeurt als je voedsel verkeerd bewaart door middel van een proefje. De leerlingen verdelen een voedingsmiddel in 2 bakjes, schoteltjes of glazen. Eén deel zetten ze in de koelkast, het andere deel zetten ze in de klas, bijvoorbeeld op de vensterbank of op een kast of tafel. Laat de voedingsmiddelen in de klas afdekken met folie, zodat ze geen ongedierte aantrekken. Laat de leerlingen een week dagelijks bijhouden wat ze zien en ruiken en of ze het nog kunnen eten of drinken. Laat de leerlingen aan het eind van iedere dag een foto maken van de voedingsmiddelen en hang die onder elkaar op in de klas.
Acties en presentaties
- Start een restaurant tegen verspilling, waar je samen met de klas een gerecht van verschillende restjes maakt of een gerecht bereid met groente die niet normaal verkocht worden, zoals kromme komkommers of paprika’s.
- Maak met de klas een Kliekjes- Kookboek waarin recepten staan die je met overgebleven restjes kan maken.
- Presenteer de poster met tips tegen voedselverspilling.
- Presenteer de resultaten van de bederfonderzoeken.
- Kook voor een goed doel (zoals de voedselbank).
Het restaurant van de toekomst
Startactiviteiten
- Kijk of leerlingen het verschil proeven tussen een vega-gehaktbal en een gewone gehaktbal. Klik hier voor een voorbeeld van Smaaklessen.
- Vraag of leerlingen wel eens vegetarisch eten en wat ze dan zoal maken. En waarom eten ze vegetarisch?
- Start een discussie over het eten van insecten. Hierbij kan dit of dit filmpje misschien leuk zijn.
Onderzoeksactiviteiten
Sociaal-culturele praktijk: restaurant van de toekomst
- Er kan onderzoek gedaan worden naar het eten van de toekomst, bijvoorbeeld:
✳ Verschillende eiwitbronnen
✳ Insecten.
✳ Vegetarisch/veganistisch eten.
✳ Exotisch vlees.
✳ Plantaardige producten zoals soja.
- Gebruik boeken, teksten en filmpjes.
- Laat de leerlingen dagelijkse producten van thuis meenemen, waarbij ze gezamenlijk deze producten rangschikken van weinig naar veel eiwitten.
- Laat leerlingen langs gaan bij de slager, visboer of supermarkt en zoek zoveel mogelijk producten van hun eiwitbron zoeken.
- Laat de leerlingen elkaar interviewen over hun eetgewoontes met betrekking tot vegetarisch/veganistisch eten en alternatieve eiwitbronnen.
- Laat de leerlingen eetbare insecten proeven in de klas.
Acties en presentaties
- Start een ‘restaurant van de toekomst’ en kook hapjes met (alternatieve) eiwitten. Ouders kunnen uitgenodigd worden en er kan gepresenteerd worden wat er geleerd is.
- Test je kennis over vlees, vis, peulvruchten, ei en noten in deze quiz.
- Test je kennis over eiwitten in deze quiz.
Heb jij met de bovenstaande suggesties gewerkt? Dan zijn we opzoek naar jouw mening!
We horen graag wat je van het materiaal vind. We kunnen dan mogelijk een leuk inspiratieverhaal op deze pagina (en op onze socials!) zetten! Laat hier je gegevens achter, dan nemen we contact met je op.